Utrechtse Uitblinkers

Met veel plezier zetten we een aantal Utrechtse activiteiten in het zonnetje die betrekking hebben op het opleiden van onderwijsprofessionals. Deze projecten zijn, naast vele andere activiteiten in onze regio, een voorbeeld van hoe je onderwijssector(en), (onderwijs)domein(en) en/of lerarenopleidingen en opleidingen voor andere onderwijsprofessionals samen kunt brengen. Bovendien komen in de activiteiten de theorie en praktijk van opleiden bij elkaar. De Uitblinkers inspireren, tonen kansen, benoemen uitdagingen en stellen vragen die voortkomen uit deze concrete voorbeelden van Opleiden in Verbinding.

 

De Utrechtse Uitblinkers worden op dinsdag 19 maart gepresenteerd. Lees hieronder meer over de sessies die parallel plaatsvinden van 13.50 – 14.50 uur.

Een professionele dialoog over Diversiteitsensitief Lesgeven (houden)

Lotte Henrichs en Jan van Tartwijk

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Beatrix Theater

 

Diversiteitssensitief lesgeven (DSL) is een actueel onderwijsvraagstuk in de regio Utrecht. Leraren ervaren regelmatig handelingsverlegenheid als het gaat om lesgeven aan diverse klassen, waarin ze tegemoet willen komen aan de leerbehoeften van een diverse populatie. ​Vaak handelen ervaren docenten en opleiders voor DSL op basis van intuïtie. Meer kennisgericht versterken van het handelen kan de professionele ontwikkeling een positieve impuls geven.

In deze sessie geven we inkijk in een lopend project waarin een netwerk van vo-scholen, lerarenopleidingen en kennisinstituten van Hogeschool en Universiteit waarbij het elkaar goed verstaan in de samenwerking rond opleiden en professionaliseren centraal staat. Bij die samenwerking gaat het om het versterken van de professionele dialoog (PD) tussen de verschillende actoren in het netwerk over het onderwerp diversiteitssensitief lesgeven.

​Op elke school voert een team in afstemming met een docent-onderzoeker een casestudie rond een eigen schoolspecifiek DSL-vraagstuk uit waarbij tools voor het voeren van een professionele dialoog de samenwerking ondersteunen.

Tijdens de sessie geeft Lotte Henrichs informatie over DSL, licht Jan van Tartwijk het samenwerkingsnetwerk rond opleiden en professionaliseren toe en is er ruim gelegenheid om in gesprek te gaan met een panel dat is samengesteld uit (aanstaande) leraren en onderzoekers die een professionele dialoog (willen) voeren over DSL.

 

Het panel zal bestaan uit (aanstaande) leraren en onderzoekers die bezig zijn met het voeren van een professionele dialoog voor Samen Opleiden en Professionaliseren rond diversiteitssensitief lesgeven.

 

Lotte Henrichs is is universitair docent en lerarenopleider bij Educatie en Pedagogiek, UU. Binnen de lerarenopleidingen verzorgt zij cursussen rondom diversiteitsensitief lesgeven / gelijke onderwijskansen. Vanwege haar inspanningen om onderzoek samen met studenten en docenten uit het werkveld te doen, ontving zij de UU Outstanding Teacher award 2021.

 

Jan van Tartwijk is hoogleraar onderwijswetenschappen en directeur van de Graduate School of Teaching van de UU. In zijn werk richt hij zich onder meer op de ontwikkeling van expertise van leraren, communicatieprocessen tussen leraar en leerlingen in multiculturele klassen en verschillen in onderwijskansen tussen leerlingen. Hij heeft een breed regionaal en landelijk netwerk in het onderwijs, dat hij heeft opgebouwd door intensieve samenwerking met leraren en schoolleiders.

Bruggen Bouwen & Grenzen Verleggen

Anton Boonen en Leonie Gotink

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 117

 

De omgeving waarin kinderen en jongeren opgroeien en zich ontwikkelen is voortdurend in beweging. Als gevolg daarvan staan ouders en professionals in die omgeving elke dag voor andere uitdagingen. Om in te kunnen spelen op uitdagingen in opvoeden en opgroeien is een sterke sociale, in het specifiek pedagogische, basis nodig en voldoende en breed toegeruste professionals nodig in onderwijs, kinderopvang, ondersteuning, sport, etc. Het versterken van de pedagogische basis vraagt echter (A) samenwerking tussen professionals van verschillende domeinen en (B) interprofessioneel opleiden en professionaliseren. Binnen het programma Utrecht Leert Vernieuwend Opleiden (www.utrechtleert.nl/ulvo) werken we aan deze vraagstukken en maken we de koppeling naar het belang van denken in gemeenschappen (community development) en het leren samenwerken over de grenzen van het eigen domein heen (boundary crossing).

 

Anton Boonen is lector Duurzame Gemeenschappen (Sustainable Communities) bij Hogeschool Utrecht en programmaleider van het programma Utrecht Leert Vernieuwend Opleiden.

 

Leonie Gotink is kwartiermaker Sociale Basis (jeugd) in Utrecht en beweegmakelaar Onderwijs en Sport bij Sport Utrecht

 

 

Samen(leving) in de klas - Wat hebben leerkrachten nodig als externe professionals helpen in de klas en wat kan de lerarenopleider hierin betekenen?

Meintje Spijker en Mirjam Stroetinga

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 312

 

We weten het allemaal: het onderwijs staat onder druk door het grote tekort aan leraren. Dat probleem is niet alleen van de onderwijssector, maar van ons allemaal, vindt Meintje Spijker, oprichtster Stichting Onderwijsambassadeurs. In 2020 nam zij, toen nog leerkracht in Utrecht, het initiatief om mensen van buiten de school de kans te geven hun steentje bij te dragen aan het onderwijs. Sindsdien hebben al meer dan 150 onderwijsambassadeurs leraren ondersteund.

In deze workshop vertelt Meintje Spijker zelf over het ontstaan en de aanpak van Stichting Onderwijsambassadeurs. Mirjam Stroetinga, Adviseur Marnix Onderwijs onderzocht de meerwaarde van de inzet van onderwijsambassadeurs in PO en VO en presenteert de resultaten.
Naast een interactieve presentatie vragen we jouw denkkracht, want in deze workshop duiken we in het samenspel tussen leerkracht, onderwijsambassadeur en lerarenopleiding. Het samenwerken met een andere professional in de klas waar jij eindverantwoordelijk voor bent, vraagt iets specifieks van leerkrachten. In deze workshop onderzoeken we wat dat specifieke precies is en wat de lerarenopleider hierin kan betekenen. Denk jij mee?!

 

Als ondernemende en verbindende onderwijsprofessional stimuleert Meintje Spijker graag anderen om hun eigen pad te onderzoeken om zo in hun kracht te komen staan. Ze richt zich hierbij op de inzet van kundige professionals die zich betekenisvol inzetten in het onderwijs. Het is haar missie om zo veel mogelijk verbindingen te leggen tussen de samenleving en het onderwijs. Ze denkt in mogelijkheden en graag buiten de gebaande paden om zo een duurzame verandering in het onderwijs teweeg te brengen. De afgelopen 22 jaar is Meintje Spijker leerkracht, IB’er, locatieleider en projectleider in het PO, SBO en MBO geweest. Op dit moment is zij oprichter en directeur van Stichting Onderwijsambassadeurs.

 

Mirjam Stroetinga is als lerarenopleider, onderwijsadviseur en onderzoeker verbonden aan de Marnix Academie in Utrecht. Kernthema’s in haar werk zijn schoolidentiteit, inclusie, de school als oefenplaats voor burgerschap en zorgzame relaties met ouders. Mirjam promoveerde recent aan de Universiteit voor Humanistiek op het onderwerp ‘samenwerken met ouders aan opvoeding in het basisonderwijs’. Vaak gaat haar werk over de vraag hoe mensen met elkaar verbonden kunnen blijven, ook als waarden lijken te verschillen. Voor het project Onderwijsambassadeurs onderzocht Mirjam de meerwaarde van de inzet van onderwijsambassadeurs in zowel het PO als het VO.

In- en uitzoomen op leren en professionaliseren: de integrale aanpak van Academie Tien

Maaike Koopman, Richard van den Berg en Dorothé Oomen

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 111

 

In Utrecht werken lerarenopleidingen en middelbare scholen samen aan opleiden en professionaliseren van (aanstaande) leraren in leernetwerken. Bij Academie Tien zijn deze leernetwerken onderdeel van ‘het Opleidingshuis’, waarmee gestreefd wordt naar een integrale aanpak van opleiden, professionaliseren en onderzoeken. In deze Utrechtse Uitblinker presenteren we resultaten van onderzoek naar de integrale aanpak van professionaliseren binnen Academie Tien. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers van lectoraat Werken in onderwijs (Hogeschool Utrecht) en Academie Tien (NUOVO Scholen) zelf.

 

Op Academie Tien krijgen leerlingen in de onderbouw les in heterogene klassen. Goed lesgeven in een heterogene brede onderbouw vraagt om sterke leraren die zich doorlopend professionaliseren. Academie Tien organiseert professionalisering binnen het Opleidingshuis, waarin structureel samenkomen om te oefenen, ontwerpen, theoretisch te verdiepen, en feedback te analyseren centraal staan. In deze sessie laten we zien hoe de interactie tussen de verschillende ‘lagen’ in de
schoolorganisatie werkt (opleiders – leraren – leerlingen). We illustreren hoe het leren van leerlingen in een heterogene klas verband houdt met professioneel leren van (aanstaande) leraren én hoe deze professionalisering ingebed wordt in de schoolontwikkeling. Ons onderzoek is een van de eerste pogingen om deze gelaagdheid te illustreren. We laten zien hoe een integrale professionaliseringsaanpak een fundament biedt voor het implementeren van complexe interventies. We schetsen bovendien hoe het idee van integraal opleiden en professionaliseren navolging krijgt op andere Utrechtse scholen via zogenaamde leernetwerken.

 

Maaike Koopman is senior onderzoeker en hogeschoolhoofddocent bij Hogeschool Utrecht (lectoraat Werken in onderwijs en lectoraat Beroepsonderwijs). Zij is gespecialiseerd in (praktijk)vraagstukken rond leren en leerprocessen van leerlingen en studenten en hoe onderwijsprofessionals, nu en in de toekomst, hun leren optimaal kunnen (leren) ondersteunen. Maaike is nieuwsgierig naar hoe leerlingen en studenten leren en hoe je dit leren als onderwijsprofessional verder kunt brengen. Betekenisvol leren en professionele (identiteits)ontwikkeling van docenten zijn belangrijke concepten in haar werk. Maaike is daarnaast een ervaren lerarenopleider.

 

Richard van den Berg is vanuit de schoolleiding van Academie Tien verantwoordelijk voor opleiding & ontwikkeling. Daarnaast werkt hij als opleider en projectleider in ‘het Opleidingshuis’, het partnerschap samen opleiden en professionaliseren van enkele scholen van NUOVO Scholen, Instituut Archimedes (HU) en de Graduate School of Teaching (UU). Richard specialiseert zich in hoe scholen ingericht kunnen worden als lerende organisaties, en welk onderwijskundig leiderschap daarvoor nodig is. Richard geeft les aan studenten, begeleidt professionaliseringsbijeenkomsten, en geeft les in de ‘Praktijkroute Educatie’ voor bovenbouwleerlingen.

 

 

Dorothé Oomen is projectleider onderwijsinnovatie bij Instituut Archimedes (lerarenopleiding HU) verantwoordelijk voor het vormgeven van leernetwerken op scholen, waar studenten en (startende) docenten in een lerende schoolcultuur met en van elkaar kunnen leren. Dorothé heeft in verschillende rollen en functies onderwijs-, en organisatieveranderingen geleid waarbij leerlingen/ studenten/docenten in hun kracht zetten een belangrijk aandachtpunt is binnen de onderwijsverandering. Daarnaast vraagt elke innovatie een nauwe samenwerking met de scholen zodat een verandering leidt tot een onderwijs-, organisatieconcept die mee kan bewegen met de maatschappelijke ontwikkelingen in de klas en school. En dit geldt zeker voor het project: Leernetwerken op school.

Boeien, binden en behouden van (aanstaande) leraren in een grootstedelijke context

Nina Smit Duijzentkunst, Ada van Dalen en Tamar Tas

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 211

 

De uitdaging die het grote en structurele lerarentekort met zich meebrengt, vraagt om een verstevigde samenwerking van lerarenopleidingen en scholen. Zeker bij het opleiden in de grootstedelijke context, waarbij rekening gehouden moet worden met de kenmerken van een superdiverse omgeving, omdat daar de tekorten het grootst zijn. Schoolleiders zijn creatief in het vinden van oplossingen, en lerarenopleidingen proberen onderwijsaanbod flexibel en in samenwerking met het werkveld aan te bieden. Toch kan het niet anders dan dat dit tekort van invloed is op het leren en welbevinden van kinderen.

 

In het project Leerpracht hebben de lerarenopleidingen in Utrecht (Marnix Academie en Hogeschool Utrecht, Universiteit Utrecht en de Brede School Overvecht zich verenigd. Doel is om (aanstaande) leraren te boeien, te binden en te behouden voor scholen in wijken als Overvecht.

 

Tijdens deze presentatie gaan we in gesprek met alle betrokkenen van Leerpracht (van leerling, student, schoolopleider, schoolleider, lerarenopleider en opleidingsmanager) én de zaal. Aan de orde komen thema’s als: uitdagingen in het opleiden voor de grootstedelijke context; keuzes die in het project gemaakt zijn; de opbrengsten; mogelijke vervolgstappen; én hoe de opgedane kennis in Overvecht vertaald kan worden naar een grotere context.

Kom meepraten over de verstevigde samenwerking binnen Leerpracht!

 

Ada van Dalen heeft jarenlange ervaring in het regulier onderwijs en bij taalklassen voor nieuwkomers. Na haar studie (UvA) is zij werkzaam het Marnix Onderwijscentrum (Marnix Academie). In post-hbo opleidingen begeleidt zij leraren bijvoorbeeld in de opleidingen Specialist nieuwkomersonderwijs en coördinator Taal/Lezen.
Ze zet haar kennis en ervaring graag in om bij te dragen aan krachtig onderwijs zowel op de pabo als in de nascholing alsmede in de praktijk van scholen. Daarvoor ontwerpt zij trainingen op maat en heeft zij (samen met anderen) verschillende opleidingen ontworpen om de kwaliteit van het onderwijs op scholen te versterken. Voldoening krijgt ze wanneer ze ontwikkeling ziet en mensen (gaan) doen waar ze sterk in zijn.

 

Nina Smit Duijzentkunst is schoolleider van de Lukasschool en projectleider van Leerpracht Overvecht. Na het afronden van de PABO heeft Nina eerst als leerkracht en later als locatiedirecteur gewerkt in Overvecht. In die jaren heeft zij o.a. een master ecologische pedagogiek en de schoolleidersopleiding afgerond. Het thema kansengelijkheid heeft altijd haar interesse gehad. Nina wil zich inzetten voor goed onderwijs aan alle kinderen, waardoor aan het einde van de basisschool ieder kind evenveel kans maakt op een vervolgopleiding die past bij wat het kind aan kan en wat past. Leraren goed voorbereiden op divers samengestelde klassen is haar uitgangspunt.

 

Tamar Tas heeft jarenlange ervaring als leraar, docent, lerarenopleider, trainer en supervisor in vo, po en hbo. Ze is gepromoveerd op leren lesgeven met ontwikkelingsgerichte coaching (2020).
Als senior onderzoeker is ze verbonden aan lectoraat Werken in Onderwijs en legt als hogeschoolhoofddocent verbindingen met de lerarenopleidingen Instituut voor Onderwijs en Orthopedagogiek en Instituut Archimedes van Hogeschool Utrecht. Haar interesse gaat uit naar verstevigde en interprofessionele samenwerking bij het opleiden en professionaliseren van (aanstaande) leraren, starters en zijinstromers-in-beroep. Met praktijkgericht onderzoek wil ze graag bijdragen aan mogelijke oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken zoals het lerarentekort en kwaliteit van onderwijs.

Van MBO student naar onderwijsprofessional

Adam Thorp, Dennie de Ridder, Siem Luijten, Bart Langendoen en Wouter Grieser

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 322

 

Vijf alumni van de opleiding tot onderwijsassistent nemen jullie mee op hun reis als onderwijsprofessional na het behalen van het MBO 4 diploma. Alle vijf zijn zij in 2023 afgestudeerd als onderwijsassistent en nu werkzaam in verschillende werkvelden of weer student aan verschillende vervolgopleidingen. In college-tour-setting praten zij u bij over de opties na het MBO.
Laat je verrassen door het brede scala aan mogelijkheden!

 

       

Spelen=Leren: Tien jaar netwerk “Creatief Vermogen Utrecht”

Salomé Nobel en Maria Hendriks

dinsdag 19 maart 2024- 13.50-14.50 uur, Zaal 416

 

Bij Creatief vermogen Utrecht willen we kinderen en jongeren uit álle wijken van Utrecht de kracht van hun creativiteit laten ervaren. Want kunst en cultuur is van en voor iedereen!
Creatief Vermogen Utrecht is een unieke samenstelling van meerjarige partnerschappen tussen culturele instellingen en scholen, HKU en HU-pabo. Het lerend netwerk dat de afgelopen 10 jaar is ontstaan heeft als doel de creatieve mindset van leerlingen te prikkelen, leerkrachten hierin op te leiden en kunstenaars uit te dagen hun kunstlessen zo vorm te geven dat het bijdraagt aan de onderwijsdoelen.
Bij CVU werken we op maat en steken we actief in op kansengelijkheid. Het handelen als docent is essentieel is bij het ontwikkelen van creatief vermogen. Het veroveren van creatieve vaardigheden geeft zowel de leerling als als de docent plezier en stimuleert nieuwsgierigheid. Creatief vermogen draagt bij aan de ontwikkeling van drie doeldomeinen: kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming.
Op een interactieve manier vertellen Salomé Nobels en Maria Hendriks meer over het hoe de theorie en tools die ontwikkeld zijn en vooral wat de samenwerking oplevert! Wees welkom.
https://www.creatiefvermogenutrecht.nl/

 

Salomé Nobel is docent aan de docent theateropleiding en bij de master kunsteducatie van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Vanaf de start in 2013 is ze als onderwijsinnovator betrokken bij Creatief Vermogen Utrecht. Ze is gespecialiseerd in de ‘creatieve grondhouding van de docent, en in het creëren van zelfsturing in een kunsteducatieve les, door het inzetten van leerlingdoelen en creatieve reflectieopdrachten.
Kunst en kunsteducatie brengen voor haar de verbindingen in beeld waar de wereld uit bestaat. Haar missie met creativiteitsontwikkeling is om mensen vanuit ‘vrijheid in verbondenheid’ een plek in het geheel te laten innemen.

 

Maria Hendriks heeft een theaterachtergrond (HKU Theater) en na het afronden van de Pabo werkt zij in het speciaal onderwijs als leerkracht en cultuurcoördinator. Daarnaast heeft zij de Master Kunsteducatie gedaan en haar eigen bedrijf “De Juf en de Kunst” opgericht. Zij deed onderzoek naar vakoverstijgend werken met kunst en ontwierp het “Hoge-Hoedenspel”.
Momenteel is zij lid van het kernteam van Creatief Vermogen Utrecht en begeleidt zij voor Kunst Centraal scholen voor speciaal onderwijs bij het op poten zetten van een breed gedragen visie op kunst en cultuuronderwijs.
Creativiteit en spel zijn kernbegrippen in haar leven, zowel professioneel als privé.